Eş Şehîd

Her şey şahit olan. Eşsiz ve benzersiz tanıklık yapan.

Sözlükte “bir şeyin mahiyetine vâkıf olmak, onu bilmek, sözle ifade etmek” anlamındaki şehâdet kökünden türeyen şehîd “kesin olarak bilen, bildiğini haber verme konusunda güvenilen kimse” demektir. Bu kelime Allah’a nisbet edildiğinde “her şeyi gözetlemiş gibi bilen, hiçbir şey ilminden gizli kalmayan” mânasına gelir. Râgıb el-İsfahânî şehâdeti “iç veya dış duyular yoluyla meydana gelen bilginin ifade edilmesi” diye açıklamakta ve zât-ı ilâhiyye için kullanılan “âlimü’l-gaybi ve’ş-şehâde” nitelemesini “insanların duyularına ve sezişlerine gizli kalan hususları bilen” şeklinde yorumlamaktadır (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, “şhd” md.) (TDV İslam Ansiklopedisi, Şehîd maddesi.)

Şahitlik iki ana başlık altında değerlendirilir; Yaradanın şahitliği ve yaratılanların şahitliği. Esmai Hüsna arasında şahit isminin olması Yaradanın şahitliğine imanı gerektirir.

Esmai Hüsna'yı oluşturan her ismin tecellisi kulların lehine olduğu gibi, Şehîd isminin tecellisi olan ilahi şahitlik de kulların lehinedir. İnsan hiç kimselere söyleyemeyeceği dertlere duçar olur. Bazen insanın içinde ateşler yanar da bağrını kimselere açamaz. Bazen de insanın başına öyle işler gelir ki onlara birini tanıtmak ister fakat Allah'tan başka kimseyi bulamaz. İşte böylesi durumlarda Allah'ın şahit olduğunu bilmek insanın yüreğini ferahlatır. "Allah kuluna yetmez mi" ilahi sorusu böyle anlarda cevabını bulur. İnsan ta yürekten "hiç yetmez olur mu" cevabını verir.

Allah'ın şahitliğine vurgu insanı dürüst olmaya davet eden bir işleve sahiptir. İnsan bazen kendi vücuduna karşı bile yalan söylemeye yeltenir. Vicdanı kendisine doğruyu söyler, o kendi vicdanını tasdik etmek yerine susturmayı yeğler. Kendi hakikatinden dahi böylesine kaçan insana, hakikaten asla kaçılamayacağını öğretmenin bir yolu olmalı. işte Allah'ın eş Şehîd ismine imanın hakikati budur.

Eğer insan Allah'ın her şeye şahit olduğuna iman ederse hakikaten kaçmaya teşebbüs etmez. Dolayısıyla şehîd olan Allah'a ondan kaçarken yakalanmaz. Vicdanının sesini susturmaya kalkmaz. Hepsinden öte hesabını veremeyeceği işlerden mümkün olduğunca uzak yaşar. Bu ise Şehîd ismine iman etmenin en büyük getirisidir. (Mustafa İslamoğlu, 2107, Kur'an'a Göre Esmâ-i Hüsnâ, 2. Cilt, Sayfa 916-917'den paragraflar, Düşün Yayınları)

Şehîd İsmi Geçen Ayetler

    Maide

  • 116. O gün Allah şöyle diyecek: “Ey Meryem oğlu İsa! Sen mi bu insanlara: “Beni ve anamı Allah’tan önce iki ilah edinin” dedin? İsa diyecek ki “Haşa! Ben sana içten boyun eğerim. Doğru kabul etmediğim bir şeyi söylemem mümkün değil. Eğer demiş olsaydım mutlaka bilirdin. Sen benim içimde olanı bilirsin ama ben senin içinde olanı bilmem. Bütün gaybı ] bilen sadece sensin!”

  • 117. Onlara sadece senin bana emrettiğini söyledim: “Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin!” dedim. Aralarında bulunduğum sürece onlara şahittim (o zaman bunu diyen yoktu). Ne zaman ki beni vefat ettirdin , onları görüp gözeten sadece sen kaldın. Her şeye şahit olan sensin.

  • Hac

  • 17. İnanıp güvenenler, Yahudi, Sabiî, Hıristiyan ve Mecusi olanlar bir de müşrikler var ya; Allah (mezardan) kalkış günü onların aralarını ayıracaktır. Allah, her şeye şahittir.

  • Ahzab

  • 55. Nebi'nin eşlerinin babaları, oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları ve yönetimleri altındaki esirlerle ilgili bir sorumlulukları yoktur. Ey Nebînin eşleri! Allah'tan çekinin, Allah her şeye şahittir.

  • Sebe

  • 47. De ki: "Ben sizden bir ücret istediysem, o sizindir; benim ücretimi Allah üstlenmiştir. O her şeye şahittir."

  • Fussilet

  • 53. Onlara, çevrelerinde ve kendi bedenlerinde olan âyetlerimizi göstereceğiz, sonunda onun (Kur’ân’ın) tümüyle doğru olduğu, onlar açısından iyice ortaya çıkacaktır . Sahibinin her şeye şahit olması yetmez mi?

  • Fetih

  • 28. Dinini, bütün dinlere hâkim kılmak için Elçisini bu rehber (Kur’an) ve gerçek din gönderen Allah’tır. Şahit olarak Allah yeter.

  • Mucadele

  • 5. Allah’a ve elçisine sınır çizenler, kendilerinden öncekiler nasıl değersiz hale getirildilerse, öyle değersiz hale getirileceklerdir. Biz, birbirini açıklayan ayetler indirdik. Ayetleri görmezlikten gelenlerin (kafirlerin) hakkı alçaltıcı bir azaptır.

  • 6. Onların hepsini dirilteceği gün, kendileri unutmuş olsalar bile, Allah dünyada neler yaptıklarını onlara bildirecektir. Allah onların hesaplarını tam olarak bilir. Allah her şeye şahittir.


Esmaül Hüsna listesine dönmek için İsim Listesi'e tıklayın.