El Camî

Eşsiz toplayıcı. Hesap günü insanları toplayan.

Arapça’da “toplamak, bir araya getirmek” anlamındaki cem‘ kökünden sıfat olan ve sözlükte “toplayan, bir araya getiren, buluşturup birleştiren” anlamına gelen câmi‘ bu şekliyle, ayrıca aynı kökten türeyen fiil kalıplarıyla çeşitli âyet ve hadislerde Allah’a nisbet edilmiştir. Bu kullanışlarla yirmiyi aşkın âyette yer alan cem‘ kavramı gerek bu âyetlerde gerekse ilgili hadislerde daha çok Allah’ın kıyamet günündeki cem‘ fiilini ifade etmekte, bazı âyet ve hadislerde ise O’nun dünya hayatıyla ilgili toplama ve düzenleme fiillerine işaret edilmektedir (bk. M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, “cmʿa” md.; Wensinck, el-Muʿcem, “cmʿa” md.) (TDV İslam Ansiklopedisi, Câmî maddesi.)

El Câmi Kur'an'da Allah'a isnatla isim formunda gelir. Eşsiz ve benzersiz toplayıcı, varlığı derleyip toparlayan, hesap günü insanları bir araya toplayan sonsuz ve mutlak özne demektir

Câmi ism-i fail kalıbıdır; toplama işini adet haline getiren özneye verilen isimdir. El Câmi Allah'ın ismidir. Kullanıldığı yerler dikkate alındığında herkesi layık olduğu yerde, layık olduğu insanlar arasında toplayan, eşsiz ve benzersiz mutlak ve sonsuz özne vurgusunu taşır.

Câmi olan Allah müminde inşa etmeyi murat ettiği bir akıl vardır. Biz buna İslam aklı diyoruz. Temyiz yani seçip ayırmak İslam aklının özelliklerinden biridir. İslam aklı kategorik değil analitik düşünür. Fakat bu Batı tipi indirgemeye dayalı, parçalayan bir analiz değil, şeyleri yaratıldığı yere koyan, temyize dayalı bir analizdir. Zira İslam aklının başat özelliklerinden biridir Câmi olmak. Câmi olan İslam aklı dağıtmaz toplar, parçalamaz bütünleştirir, ilişki kesmez ilişki kurar, bağı koparmaz kopmuş olanları bağlar. Kur'an yoldan sapmışlar için onlar Allah'ın kurulmasını emrettiği bağları koparırlar (Bakara 27) der. Basiret sahiplerini tarif eden bir ayet ise onlar ki Allah'ın kurulmasını emrettiği bağları kurarlar. (Rad 21) der.

İnsanın düşüncesi dağılır, duygusu dağılır, gönlü dağılır, kendisi dağılır, iç dünyası dağılır. Bazen olur ki insan kendi kendisini toparlamakta zorlanır. İşte böylesi zor zamanlarda Allah'a Câmi ismi üzerinden iltica edilir. Bu isim bazen iman üzerinden bazen vicdan üzerinden bazen akıl ve irade üzerinden tecelli eder. Ama her daim Kur'an üzerinden tecelli eder. İnsan bu tecelli ile kendini toparlar. Eğer insan kendini toparlanmazsa unutmamalıdır ki, onu Allah kıyamet günü kendi gönlüne bırakmadan toplayacaktır. Allah; O’ndan başka ilah yoktur. O sizi (mezardan) kalkış günü bir araya toplayacaktır; bunda şüphe yoktur. Kimin sözü Allah'ın sözünden daha doğru olabilir? (Nisa 87) (Mustafa İslamoğlu, 2107, Kur'an'a Göre Esmâ-i Hüsnâ, 3. Cilt, Sayfa 2084, 2085, 2089, Düşün Yayınları)

Câmî İsmi Geçen Ayetler

    Al-i İmran

  • 8. (Onlar şöyle derler:) Rabbimiz! Bizi yoluna kabul ettikten sonra kalplerimizin kaymasına izin verme.[*] Bize katından iyilikte bulun! Vehhab olan / karşılık beklemeden bol bol veren sensin.

    [*] Yola gelmek de yoldan çıkmak da kişinin kararına bağlıdır (Saf 61/5). Bununla birlikte, bu dua, her şeyde olduğu gibi doğru yolda kalmak için de Allah’ın desteğine ihtiyacımız olduğunu gösterir.

  • 9. Rabbimiz! Geleceğinde şüphe olmayan bir günde insanları toplayacak olan sensin. Sen sözünden dönmezsin.

  • Enam

  • 140. Allah kitabında size şunu indirmiştir: "Allah'ın ayetlerinin görmezden gelindiğini ve hafife alındığını işittiğinizde, başka bir konuya geçmedikçe onlarla oturmayın. Yoksa siz de onlar gibi olursunuz!" Allah, bütün münafıkları ve kâfirleri cehennemde toplayacaktır.


Esmaül Hüsna listesine dönmek için İsim Listesi'e tıklayın.